કેસર તેની સુગંધ અને ઔષધીય ગુણધર્મો માટે જાણીતું છે. દેશમાં કાશ્મીરમાં મોટા પ્રમાણમાં કેસરનું ઉત્પાદન થાય છે. કાશ્મીરના કેસરનું નામ દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. કેન્દ્ર સરકાર લાંબા સમયથી કેસરની ખેતીનો વ્યાપ વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. કાશ્મીર ઉપરાંત અન્ય રાજ્યોમાં પણ કેસરની ખેતી થાય તેવા પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. હવે વૈજ્ઞાનિકોએ પણ એવો જ ચમત્કાર કર્યો છે. કેસરનો પાક કાશ્મીર સિવાયના અન્ય રાજ્યોમાં ખીલશે.
સિક્કિમના યેગાંગ ગામમાં પ્રથમ વખત કેસરનો પાક ઉગાડવામાં આવ્યો
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, વૈજ્ઞાનિકો કાશ્મીર સિવાય અન્ય રાજ્યોમાં કેસરનું ઉત્પાદન કરવા માટે લાંબા સમયથી વ્યસ્ત છે. તેના વિસ્તરણમાં રોકાયેલા હતા. નોર્થ ઈસ્ટ સેન્ટર ફોર ટેક્નોલોજી એપ્લિકેશન એન્ડ રિસર્ચ લાંબા સમયથી આ સંશોધનમાં વ્યસ્ત હતું. હવે દક્ષિણ સિક્કિમના યાંગતાંગ ગામમાં પ્રથમ વખત કેસરની ખેતી સફળ થઈ છે. વૈજ્ઞાનિકો પરિણામોને લઈને ખૂબ જ ઉત્સાહિત છે.
હવે આ રાજ્યોમાં વિસ્તરણની તૈયારી ચાલી રહી છે
સિક્કિમ બાદ હવે વૈજ્ઞાનિકોએ અન્ય રાજ્યોમાં વિસ્તરણ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. તેની વાવણી અરુણાચલ પ્રદેશના તવાંગ અને મેઘાલયમાં બારાપાની સુધી થઈ રહી છે. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, લાંબા સમય પહેલા સિક્કિમ સરકારે તેના રાજ્યના વિવિધ ભાગોમાં કેસરની ખેતીની સ્થિતિનું અવલોકન કર્યું હતું. અહીં જમીન કેસરના ઉત્પાદન માટે અનુકૂળ જણાય છે. પૂર્વ સિક્કિમમાં પંગતાંગ, સિમિક, ખામડોંગ, પદમચેન અને આસપાસના વિસ્તારોને કેસરની વાવણી માટે ઓળખવામાં આવ્યા છે. કેસરની સ્થિતિ જોવા માટે સિક્કિમના અધિકારીઓ પણ જમ્મુ-કાશ્મીરની મુલાકાત લઈ ચૂક્યા છે.
સમાન ભૌગોલિક પરિસ્થિતિઓ, તેથી ઉપજ
જમ્મુ કાશ્મીર અને સિક્કિમના બાગાયત વિભાગના અધિકારીઓ કેસરના ઉત્પાદન અંગે સતત સંપર્કમાં છે. આ અંગે અધિકારીઓને તાલીમ પણ આપવામાં આવી છે. અધિકારીઓ કહે છે કે ઉપજ ઘણી હદ સુધી પર્યાવરણ પર આધાર રાખે છે. કેસરની ખેતીના સંદર્ભમાં કાશ્મીર અને સિક્કિમની આબોહવા અને ભૌગોલિક સ્થિતિ લગભગ સમાન છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, સત્તાવાર રીતે પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે કે સિક્કિમ સરકારે લગભગ દોઢ એકર વિસ્તારમાં કેસરની ખેતી કરી છે. તેના પરિણામો સારા આવ્યા છે.
નાના ભાગમાં કેસરની ખેતી થતી હતી
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, સિક્કિમના ગવર્નર ગંગા પ્રસાદે કહ્યું હતું કે મિશન 2020માં સિક્કિમ યુનિવર્સિટીની દેખરેખ હેઠળ જમીનના નાના હિસ્સામાં ખેતી કરવામાં આવી હતી. કેસરની સારી ઉપજ હતી. પરિણામો જોઈને રાજ્યના અન્ય ભાગોમાં પણ તેનું વાવેતર કરવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. રાજ્યમાં કેસરની ખેતીનો સફળતા દર 80 ટકા સુધી છે.
